Elektrik Sistemi Ne Yapar?
Araçlarda önemli olan akü, marş motoru ve alternatör bileşenlerini oluşturan elektrik sistemi vardır. Döngüsel bir şekilde birlikte çalışan bu sistemler herhangi birinde oluşabilecek elektrik sorunu diğer bileşenlerimde etkileyecektir.
Misal verecek olursak, akünün çalışması için ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayan bileşen alternatördür. Marş motorunun çalışmasını sağlayan güç bileşeni ise aküdür. Önemli olan bu üç elektrikli parçadan yalnız birindeki kusurun olması, aracın gerektiği gibi performans gösterememesine ya da çalışmamasına neden olacağı bilinmektedir.
Bu bilgilere dayanarak, üç ana bileşeni yakından inceleyelim:
Akü Nedir?
Araçlarda bulunan akü, ana amacı araç motorunu çalıştırmak için gerekli olan elektrik akımlarını sağlamaktadır. Bu, ateşlemeye, yakıt sistemlerine ve marş motorunun kendisine enerji sağlamayı içerir. Bir aracın aküsü bitmiş ya da yetersizse aracın çalışma gibi bir olanağı yoktur.
Alternatör Nedir?
Bir diğer önemli bileşen olan alternatör ise araçtaki elektrik sistemine güç iletiyor. Motor çalıştırıldıktan sonra devreye giren bileşen alternatördür. Aracın çalışmasına olanak sağlayan aküye de şarj edebilmektedir. Alternatörün düzgün çalışması için gereken doğru akım ve voltajı almasına olanak sağlamanın en sağlıklı yolu düzenli yapılan elektrik sistemi servisidir.
Marş Motoru Nedir?
Motorun çalıştırılmasından doğrudan sorumlu olan bileşen ise marş motorudur. Gerekli gücü sağlayan bileşen akü olmada motoru tek başına çalıştırması mümkün değildir. Marş motorunun volanı döndürmede sağladığı ve motorun pistonlarını harekete geçirmek için krank milini etkinleştirdiği işleve dayanmaktadır. Çıkarılan sonuç şu ki akü olması gerektiği gibi çalışmada, aracı çalıştırmanın çalışan bir marş olmadan mümkün olmayacağı görülmektedir.
Araçtaki Oluşabilecek Elektrik Sorunlarını Nasıl Anlarız
Aracı doğru zamanda servise götürmek elektrik sistemlerinde oluşabilecek arızalanmaların önüne geçer. Elektrik arızasını meydana gelmeden önlemenin en iyi yöntemi aracın kontrolünü ve bakımını düzenli olarak yaptırmaktır. Örnek verecek olursak bir serviste yağ değişimi yapılırken aracı kolayca kontrol ettirmek genellikle daha basit olabilir. Eski araçlar ya da yüksek kilometreli araçlar genellikle marş sorunlarına meyillidirler, bu sebeple yağ değiştirirken olduğu gibi bunları olabildiğince çok kontrol ettirmek gerekmektedir. Uzun vadede onarım ve parça maliyetlerinden tasarruf sağlamak için sık sık aracın elektrik sorunlarını kontrol ettirmek gerekmektedir. Bununla beraber, sürücülerin elektrik sistemlerindeki aksaklıklara ve işaretlere karşı duyarlı olmaları gerekmektedir.
Dikkat edilmesi ön görülen en yaygın uyarı işaretlerinden bazılarına birlikte göz atalım.
1) Araç Kolayca Çalışmıyor
Marş motoru çalıştığında akü, motorun çalışması için gereken yakıtı sağlamak için bir kıvılcım gönderir. Bir motor düzgün bir şekilde marş yapmıyorsa, sürücü çoğunlukla aracın normal çalıştırma sesi yerine anahtarı çevirdiğinde bir tık sesi duyar. Bu, direkt olarak motoru çalıştırmak için gereken önemli bileşenlerden; alternatör, marş motoru veya aküden akan yeterli akımın olmadığı anlamına gelir.
Çoğu zaman bu durumda ilk hedef akü bazen de marş motorudur. Eğer aracı çalıştırırken gıcırdama sesi duyuluyorsa genellikle bu marş motoruyla ilgili bir sorundur
2) Araç Güç Kaybediyor
Alternatörde bir aksaklık olması durumunda akü, şarj olması için ihtiyaç duyduğu güç kaynağına sahip olmaz ve elektrik sistemleri güç kaybetmeye başlar. Alternatör arızalıysa, araç genellikle çalışır ancak çalışmaya uzun süre devam edemez. Bu nedenle, bitmiş bir akü aynı zamanda altta yatan bir alternatör sorununun göstergesi olabilir.
Akü problemlerinin de aracın güç kaybetmesinin veya çalışmamasının kaynağı olabileceğini göz ardı etmemelisiniz. Akülerin genel varsayımla ömrü yaklaşık beş yıl sağlıklı çalışacak kadardır, bu nedenle zaman aşımı ve yanlış kullanım doğrultusunda güçlerini kaybetmeleri muhtemeldir. Bu durumda, aracın çalıştırılması da zor olabilir.
Her iki durumda da özellikle elektrik sistemlerindeki olağandışı durumlar olmak üzere aracın düzensiz performansına karşı dikkatli olmalısınız. Alternatör tamamen arızalanmadan önce sorunu fark etmek ve dikkate almak çok önemlidir.
3) Aracın Işıkları Arızalı
Araçtaki her ışık güç kaynağını elektrik sisteminden alır, bu nedenle ışıklar arızalıysa batarya veya alternatörle ilgili temel bir sorunun varlığından kaynaklı olabilir. Farlar ve arka lambalara ek olarak iç aydınlatma sistemi ve gösterge paneli izleme sistemi başta olmak üzere sürücünün güvenliği için zorunlu olan birçok araç aydınlatması vardır.
Bu aydınlatmalar sürücüleri ve diğer araçları güvende tutar, bu nedenle bir sürücü ışıklarının loş göründüğünü veya olması gerektiği gibi yanmadığını fark ederse sorunu hızlı bir şekilde çözmek önemlidir.
4) Yanmış Sigortalar
Araçlarda, elektrik sistemlerinin çok fazla akım çekmemesi, kısa devre yapmaması için bir yerleşik sistem bulunur: sigorta kutusu.
Sigortalar, bir elektrik sorunu durumunda kendini kapatacak şekilde tasarlanmıştır, ancak bazen bu durumda patlarlar. Atmış bir sigortanın kendisi genellikle küçük bir sorun olsa da özellikle kısa aralıklarla birden fazla atmış sigorta genellikle altta yatan önemli bir elektrik sorununu işaret eder.
Bununla birlikte çoğunlukla sorun olmasa bile araç düzenli bakıma alındığında profesyonel bir tamirciye atmış sigortalardan bahsetmek önemlidir. Böylece her şeyin yolunda olduğundan emin olunabilir.
5) Araç İçi Garip Kokular
Bir elektrik sorununun ilk göstergesi, araç çalışır durumdayken olağandışı bir kokunun varlığıdır. Garip kokular birkaç anlama gelebilir, ancak elektrik kokuları genellikle belirgin olarak yanan plastik kokusuyla kendini belli eder.
Bir sürücü, sürüş sırasında olağandışı bir koku fark ederse, bu sorunu önemsemeli ve kontrol altına almalıdır.